Alergia na białko mleka krowiego – objawy alergii, postacie kliniczne alergii

Istnieją dwa podstawowe mechanizmy reakcji alergicznej na białko mleka krowiego:

  • reakcje, w których uczestniczą przeciwciała IgE (IgE-zależne),
  • reakcje, w których nie uczestniczą przeciwciała IgE (IgE- niezależne).

Jakie są objawy alergii na białko mleka krowiego?

Objawy alergii na mleko krowie mogą pojawiać się jako reakcje natychmiastowe (wczesne, od paru minut do 2 h po spożyciu) i opóźnione (od 2 do 72 h po spożyciu). Możliwe jest wystąpienie zarówno wczesnych, jak i późnych objawów u tej samej osoby. Najczęstsze objawy obejmują:

  • przewód pokarmowy (bóle brzucha, wymioty, biegunki, dysfagia, zaparcia, krew w kale, niedokrwistość z niedoboru żelaza),
  • skórę (pokrzywka, wyprysk atopowy, obrzęk naczynioruchowy),
  • układ oddechowy (katar, świszczący oddech, astma alergiczna).

objawy alergii pokarmowej na białko mleka krowiego

Objawy ze względu na mechanizm reakcji alergicznej

Objawy IgE-zależnej alergii na białko mleka krowiego to najczęściej pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, wymioty, świszczący oddech, które zwykle występują do 2 h po spożyciu mleka. Większość reakcji jest łagodna do umiarkowanej, ale może również wystąpić zagrażająca życiu anafilaksja (1–2%).

Objawy IgE-niezależnej alergii na białko mleka krowiego najczęściej obejmują przewód pokarmowy i/lub skórę. Typowe łagodne lub umiarkowane objawy to: rozdrażnienie (kolka), refluks (ulewanie), wymioty, odmowa jedzenia lub niechęć do jedzenia, luźne lub częste stolce, zaparcie (zwłaszcza wysiłek przy oddawaniu nawet miękkiego stolca), ból brzucha, niewielka ilość krwi lub śluzu w stolcu, świąd skóry, zaczerwienienie skóry, tendencja do powstawania wysypek, atopowe zapalenie skóry, wyprysk (suche, zaczerwienione, swędzące obszary na skórze).

Postacie kliniczne alergii pokarmowej

Najczęstszym i najłagodniejszym rodzajem reakcji IgE-niezależnej na białko mleka krowiego jest zapalenie prostnicy i odbytnicy wywołane przez pokarm (FPIP – food protein induced proctocolitis). Dotyczy głównie niemowląt, a objawy to nieprawidłowe stolce z domieszką śluzu i/lub krwi oraz zaczerwienienie skóry w okolicy odbytu. Szacuje się, że jest to przyczyna prawie 60% przypadków występowania krwi w stolcu u niemowląt do 6 miesiąca życia.

Może również wystąpić (w każdym wieku) zapalenie jelita cienkiego i okrężnicy wywołane przez pokarm (FPIES – food protein induced enterocolitis syndrome). Typowe objawy obejmują nawracające wymioty po karmieniu (1-3 h), biegunka, zaburzenia wzrastania, odwodnienie, obfite pocenie się podczas lub bezpośrednio po posiłku.

Możliwe jest również wystąpienie enteropatii (zapalenie jelita cienkiego) wywołanej przez pokarm (ang. Food protein-induced enteropathy). Charakteryzuje się przewlekłą bezkrwawą biegunką (może być tłuszczowa), utratą masy ciała i zaburzeniami wzrastania. Objawy schorzenia przypominają celiakię. W badaniu histopatologicznym można zobaczyć rozsiane, liczne ogniska zaniku kosmków jelitowych.

Inne postacie kliniczne alergii na białko mleka krowiego to:

  • eozynofilowe zapalenie przełyku – u małych dzieci występują trudności w karmieniu, wymioty, refluks i ból brzucha, u starszych dzieci i osób dorosłych najczęściej obserwuje się dysfagię.
  • eozynofilowe zapalenie żołądka i jelita cienkiego – eozynofilowy naciek ścian żołądka i jelita cienkiego oraz obwodowa eozynofilia, częste objawy to uczucie nudności po posiłku, bóle brzucha, wymioty, biegunka, zahamowanie wzrastania.

Podsumowując, objawy kliniczne alergii pokarmowej są niespecyficzne. Spożycie tego samego pokarmu przez różnych chorych może spowodować odmienne objawy kliniczne. U części chorych dojrzewanie narządów i układów będących miejscem reakcji alergicznej sprzyja wyrastaniu z alergii pokarmowej, u innych może dochodzić do zmiany obrazu klinicznego i wystąpienia nowych objawów (tzw. marsz alergiczny).

Źródła:

Julie D. Flom and Scott H. Sicherer. Epidemiology of Cow’s Milk Allergy. Nutrients. 2019 May; 11(5): 1051.

Birgit Linhart, Raphaela Freidl, Olga Elisyutina, Musa Khaitov, Alexander Karaulov, Rudolf Valenta. Molecular Approaches for Diagnosis, Therapy and Prevention of Cow’s Milk Allergy. Nutrients. 2019 Jul; 11(7): 1492.

Carlos Lifschitz, Hania Szajewska. Cow’s milk allergy: evidence-based diagnosis and management for the practitioner. Eur J Pediatr. 2015; 174: 141–150.

Rudzki E.: Alergeny. Medycyna Praktyczna 2008.

Wytyczne iMAP dotyczące alergii na białko mleka krowiego (BMK) – wstępne informacje dla rodziców. Medycyna Praktyczna.

Better recognition, diagnosis and management of non-IgE-mediated cow’s milk allergy in infancy: iMAP – an international interpretation of the MAP (Milk Allergy in Primary Care) guideline. C. Venter, T. Brown, R. Meyer, J. Walsh, N. Shah, A. Nowak-Węgrzyn, T.X. Chen, D.M. Fleischer, R.G. Heine, M. Levin, M.C. Vieira, A.T. Fox. Clinical Translation Allergy, 2017; 7 (26): 1–9

Wytyczne iMAP dotyczące alergii na białko mleka krowiego (BMK) – wstępne informacje dla rodziców. Medycyna Praktyczna. Przedruk z The iMAP Initial Factsheet for Parents www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5567723/bin/13601_2017_162_MOESM1_ESM.pdf

Tabele wartości odżywczej produktów spożywczych i potraw – Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017, Wydanie IV rozszerzone i uaktualnione.

Kaczmarski M., Korotkiewicz-Kaczmarska E.: Alergia i nietolerancja pokarmowa. Mleko i inne pokarmy. Wydawnictwo Help Med. Kraków 2013.

Błażowski Ł., Kurzawa R.: ABC diagnostyki molekularnej w alergologii. Część I i II.

Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży. Pod red. H. Szajewskiej i A. Horvath. Medycyna Praktyczna 2017.

Krauze A.: Alergia na białko mleka krowiego – postacie kliniczne. Alergia Astma Immunologia 2015, 20 (1): 12-16.

Małaczyńska T.: Leczenie dietetyczne dzieci z alergią na białka mleka krowiego. Alergia Astma Immunologia 2015, 20 (1): 24-34.

Wąsik M., Nazimek K., Bryniarski K. :Reakcje alergiczne na mleko krowie: patomechanizm, strategie diagnostyczne i terapeutyczne, możliwości indukcji tolerancji pokarmowej. Postepy Hig Med Dosw (online), 2018; 72: 339-348.

Li Gu, Weijian Zhang, Wenhao Yang, Hanmin Liu: Systematic review and meta-analysis of whether cesarean section contributes to the incidence of allergic diseases in children. A protocol for systematic review and meta analysis. Medicine (2019) 98:52.

Kwiecień J.: Jak zdalnie diagnozować i leczyć ABMK? Nutricia 2020.

0 0 vote
Article Rating
Subscribe
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments